logo

Wilt u via de email op de hoogte worden gehouden van onze activiteiten, meld u dan aan voor onze nieuwsbrief.

U kunt bekijken welke lezingen we in het verleden hebben georganiseerd en welke cursussen.

Zomercursus 2018

In de zomer van 2018 heeft het Filosofisch Café Hoogeveen een zomercursus over het thema

Dwarse denkers. De radicale Verlichting in Frankrijk.


georganiseerd.

Deze cursus werd aan de hand van het boek Het verdorven genootschap van Philipp Blom gegeven door de filosoof drs. Arend Jagersma.

foto Arend Jagersma De spanning tussen rede en geloof betreft een kernthema van de westerse wijsbegeerte. Waar veel klassieke Griekse en Romeinse filosofen de logos, de ratio, boven traditie en (bij)geloof plaatsten, streefde men in de Middeleeuwen veelal een onderschikking van de rede aan het geloof na. Het eeuwenoude conflict kwam tot een ongekende uitbarsting in het tijdperk van de Verlichting (1650 - 1800).

Verlichtingsdenkers namen niet langer genoegen met de aloude filosofische en religieuze denkbeelden, maar daagden deze zienswijzen voor het gerechtshof van de rede. Zij uitten scherpe kritiek op de invloed van traditionele wijsgerige, kerkelijke en politieke autoriteiten op de maatschappij en wetenschap, en benadrukten het belang van tolerantie, autonomie, vrijheid van meningsuiting en godsdienst, en scheiding van kerk en staat.

De Verlichting wordt sindsdien beschouwd als de kraamkamer van moderne westerse waarden en de indertijd ontwikkelde ideeën zijn onverminderd relevant en actueel.

Volgens de gerenommeerde historicus Jonathan Israel, die een indrukwekkend drieluik over de periode van de Verlichting schreef, is de bepalende impuls voor het moderne verlichte tijdperk uitgegaan van enkele 17e-eeuwse vrijdenkers uit de Republiek der Nederlanden, waarbij met name de filosoof Spinoza een cruciale rol vervulde. Diens opvattingen vormden vervolgens de inspiratiebron voor een radicale Franse vriendenkring in het midden van de 18e eeuw. De spil van dit kritische genootschap werd gevormd door de vrijdenkers Denis Diderot en baron d'Holbach. Laatsgenoemde organiseerde samen met zijn vrouw jarenlang salonbijeenkomsten in hun huis in Parijs, waar de nieuwste ideeën werden uitgewisseld en besproken.

Over de grote betekenis van deze salon voor de Verlichting in het algemeen en de Franse revolutie in het bijzonder schreef de historicus Philipp Blom een boeiend boek, getiteld Het verdorven genootschap (De bezige bij, 2015). Tijdens twee zomerse studiedagen in Oud-Avereest zullen Blom's uiteenzettingen nader worden belicht en in de grotere context van de Verlichting worden geplaatst. Het is raadzaam het boek voorafgaand aan de bijeenkomsten te bestuderen. Naast toelichting en uitleg zal er ruime gelegenheid voor vragen en discussie zijn.

In ons cursussen archief kunt u nog onze cursussen bekijken vanaf najaar 2010.

Cursussen georganiseerd door derden

Er zijn op dit moment geen externe cursussen bekend.